Cezasızlıkla etkili mücadelede insan hakları hareketinin kapasitesinin güçlendirilmesi (Ekim 2013)

Cezasızlıkla etkili mücadelede insan hakları hareketinin kapasitesinin güçlendirilmesi çalışma toplantısı, insan hakları örgütlerinden ve avukatlardan oluşan 48 kişinin katılımıyla 10-13 Ekim tarihlerinde Antalya’da gerçekleştirildi. Eğitim programının açılışı 10 Ekim tarihinde Hüsnü Öndül’ün “Cezasızlıktan Hesap Verebilirliğe: Sivil toplum örgütlerinin izleme ve müdahale kapasitelerinin geliştirilmesi” projesini tanıtan konuşmasıyla yapıldı.

Programının birinci günü, katılımcıların tanışmalarını sağlayacak aktiviteyle başladı. Katılımcılara, Cezasızlıkla ilgili uluslararası hukuk belgelerinin bulunduğu bir klasörden oluşan eğitim kiti ve içinde cezasızlıkla ilgili referans belgeler ve eğitimcilerin sunuşlarının bulunduğu flash diskler verildi.
“İnsan hakları hukuku kapsamında cezasızlık ve cezasızlık kültürü” başlıklı tüm günlük eğitim üç oturumda gerçekleştirildi.
Ankara Üniversitesi İnsan Hakları Merkezi’nden Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak, ilk oturumda cezasızlık kavramını ve cezasızlığın kapsamını anlatan bir sunuş gerçekleştirdi. Bu oturumda katılımcılara “insan hakları hukukunda ceza hukukuna tabi olması gerektiğini düşündüğünüz üç ihlal tipini yazınız, gerekçesini açıklayınız ve bildiğiniz örnek vaka varsa paylaşınız” ve “cezasızlığa tabi olabilecek insan hakları hukuku ihlallerini nelerdir” sorularından oluşan bireysel egzersizler yaptırıldı. Kerem Altıparmak, eğitimin ikinci oturumunda cezasızlığa yol açan durumlar, üçüncü oturumda ise giderim yolları/mekanizmaları başlıklı sunuşlar gerçekleştirdi. Baran Tursun Vakfı’nın Antalya’da yaşayan üyeleri, polis tarafından öldürülen Çağrı Danışman’ın anne ve babası da eğitime katıldılar ve Baba Cemil Danışman, Çağrı Danışman vakası ve kendi mağduriyetleri ile ilgili aktarımlarda bulundu. Eğitim, tartışmalar ve bireysel egzersizlerle interaktif biçimde sürdürüldü.
Programın ikinci günü “insan hakları hareketinin cezasızlıkla mücadele araçları ve etkin kullanımı” başlıklı eğitimde grup çalışmaları yapıldı. Yaşama hakkı, işkence, zorla kaybedilme, çocuğa yönelik cinsel şiddet, polis şiddeti temalı vakalar oluşturularak katılımcılardan bu vakaları cezasızlık bağlamında insan hakları hukuku, idare hukuku bağlamında insan hakları hukuku bakımından, esas ve uygulama açısından değerlendirmeleri istendi ve katılımcılar vakalara ilişkin değerlendirmelerini yaptıkları sunuşlarla aktardılar. Aynı vakalar üzerinden katılımcılara role playing yöntemiyle de bir egzersiz yaptırıldı. Eğitim, katılımcı örgütlerden, Hafıza Merkezi’nden Emel Ataktürk ve İnsan Hakları Derneği Mardin Şubesi’nden Erdal Kuzu’nun sunuşlarıyla tamamlandı.
Eğitimin üçüncü günü, katılımcı örgüt sunuşlarıyla başladı. Baran Tursun Vakfı’ndan Mehmet Tursun, Diyarbakır Barosu’ndan Tahir Elçi, İnsan Hakları Derneği Mersin Şubesi’nden Ali Tanrıverdi, KAOS GL’den Hayriye Kara, Oktay Cerit ve Fırat Söyle, Kadın Dayanışma Vakfı’ndan Candan Dumrul sunuş yaptılar. Eğitimin ikinci oturumunda, Ankara Üniversitesi İnsan Hakları Merkezi’nden Yrd. Doç. Dr. Ahmet Murat Aytaç “Veri yönetim teknikleri ve politikası” başlıklı bir sunuş gerçekleştirdi ve eğitim 13 Ekim Pazar günü öğleden sonra tamamlandı.